Manifest: Alle burgers hebben recht op gelijke zorg

Mei 2017 hebben Utrechtse huisartsen en GEZ-coördinatoren een oproep gedaan aan lokale beleidsmakers (gemeente, Zilveren Kruis, HUS) om de huisartsenzorg in achterstandswijken beter te ondersteunen dan tot nu het geval is. Hieronder de tekst van dit manifest.

Alle burgers hebben recht op gelijke zorg

Dat betekent dat daar waar achterstand in gezondheid bestaat er meer zorg nodig is en dus verschil in ondersteuning en financiering moet zijn.

Inwoners in achterstandswijken hebben niet alleen meer gezondheidsproblemen op lichamelijk gebied maar ook vaker en meer problemen op sociaal, psychisch en maatschappelijk terrein, die zeer vaak samenhangen met de fysieke problemen. Huisartsen en andere eerstelijns-zorgverleners in achterstandswijken ervaren in toenemende mate moeite om basiszorg te verlenen aan hun patiënten met de vaak complexe problemen. Ook ervaren zij dat de gezondheidsverschillen toenemen, ondanks alle inspanningen die zij verrichten.

Een aantal transities heeft geleid tot een grotere druk op de 1e lijn. Ziekenhuiszorg wordt steeds meer kortere, snellere zorg waarbij voor- en natraject thuis plaatsvinden. Door de transitie naar gemeenten en de instelling van de buurtteams worden mensen met psychosociale problematiek veel meer in de wijk geholpen. De zeer arbeidsintensieve GGZ-zorg is naar de wijken en de eerste lijn gebracht. Ouderenzorg is verplaatst van verzorgingshuis naar thuis, en toelating tot klinische verpleeghuiszorg is veel moeilijker geworden.

De ontwikkeling naar zorg dichtbij huis is terecht en kunnen wij kwalitatief goed leveren. Maar meer werk voor de 1e lijn betekent bij bewoners van onze wijken met complexe problemen véél meer werk. En die dus veel meer tijd kost, zowel direct in het patiënten-contact als ook indirect om met andere partijen af te stemmen en de zorg georganiseerd te krijgen.

De financiering van de 1e lijn is complex en niet meer afgestemd op de extra inspanningen die nodig zijn voor onze patiënten-groep. Huisartsen krijgen voor bepaalde postcodes meer geld maar deze postcodes komen allang niet meer overeen met de zorgzwaarte van de daar wonende mensen. Daarnaast is er extra geld voor oudere patiënten, maar in onze wijken leven mensen korter en krijgen veel eerder gezondheidsproblemen waardoor deze compensatie voor deze groep ‘te laat komt’.

Voor de tot 2018 lopende GEZ-financiering geldt dat er een uniform tarief per patiënt is. Dus ongeacht wijk, gezondheidsproblematiek en zorgzwaarte. Juist in onze wijken is er veel meer inspanning vereist om de samenhang in de 1e lijns-zorg te waarborgen.

Dit alles doet geen recht aan de bestaande gezondheidsverschillen. Wij kunnen voor onze mensen met hun grotere gezondheidsproblematiek nu niet dezelfde zorg leveren als onze collega’s in de gezondere wijken.

Om gelijke zorg voor alle burgers te realiseren en de gezondheidsverschillen te verkleinen kan het wat ons betreft niet anders dan dat differentiatie in organisatie, samenwerking, samenhang en financiering van zorg plaatsvindt.

Met bovenstaande boodschap roepen wij alle lokale partijen (GEZ-netwerk, gemeente Utrecht, Zilveren Kruis, HUS) op om mee te denken over betere organisatiemogelijkheden en financiering.

Daarnaast roepen wij partijen op die zich regionaal of landelijk met deze problematiek bezighouden om op hun niveau te komen tot maatregelen die bijdragen tot een oplossing bij ons in de wijken.

Uit de Utrechtse achterstandswijken:

Huisartsen:

Berthon Rikken, Ondiep

Maria van Bodegom, Kanaleneiland

Corinne Collette, Zuilen

Nanja Danhof, Kanaleneiland

Sascha Kotterer, Hoograven

Jacqueline van Riet, Overvecht

GEZ-coördinatoren:

Frans van Eck, Hoograven

Yvonne Pijnacker, Hoograven

Resi Voorwinden, Kanaleneiland

Petra van Wezel, Overvecht

Ernst-Jan Wind, Zuilen/Ondiep

Mei 2017